ZSUIP - Sylwetka patrona

Sylwetka patrona

Patron (�ac. patronus - obro�ca, opiekun to najcz�ciej �wi�ty lub inna osoba obdarzona powszechnym szacunkiem, b�d�ca duchowym lub symbolicznym opiekunem i protektorem os�b, stan�w, rzemios�, instytucji itp.

abp A.J. Nowowiejski Dokonuj�c wyboru abpa A.J. Nowowiejskiego na patrona szko�y - spo�eczno�� Zespo�u Szk�l Us�ug i Przedsi�biorczo�ci pragn�a wskaza� swoim wychowankom wz�r osoby, cz�owieka najwy�szych zalet moralnych i intelektualnych, za kt�rym warto pod��a�.
We wniosku skierowanym do Rady Miasta P�ocka z dnia 9 marca 2006r. czytamy: "Ksi�dz abp Antoni Julian Nowowiejski jest dla nas wzorem cn�t ludzkich i obywatelskich, przyk�adem wra�liwo�ci na n�dz� moraln� i materialn� miasta i regionu. Dostrzegamy w nim cz�owieka oddanego bez reszty idea�om dobra, m�dro�ci, prawdy i pracowito�ci; uciele�nienie idei "ma�ej ojczyzny"(...).

Zakorzenienie w tradycji rodzinnej i mazowieckiej. Arcybiskup A.J. Nowowiejski nigdy publicznie nie wypowiada� si� na temat swojego pochodzenia i przodk�w, ale jednak w piecz�ci biskupiej umie�ci� herb rodowy Jastrz�biec, co �wiadczy o przywi�zaniu do tradycji szlacheckiej. Siedzib� rodow� Nowowiejskich od XV w. by�a Nowa Wie� w ziemi wyszogrodzkiej, po�o�ona kilka kilometr�w od granicy woj. p�ockiego. Przedstawiciele rodziny sprawowali w XVIII w. wy�sze urz�dy ziemskie: cze�nika, s�dziego ziemskiego wyszogrodzkiego i kilkakrotnie �owczego. Pradziadek Cyprian by� szambelanem kr�la Stanis�awa Augusta, a ojciec Cypriana Ignacy, �owczy wyszogrodzki - trzykrotnie pos�owa� na sejm, mi�dzy innymi Sejm Wielki.
Ojciec Arcybiskupa - Antoni Andrzej gimnazjum uko�czy� nie w pobliskiej �om�y, lecz w P�ocku i tu uzyska� �wiadectwo dojrza�o�ci w 1825r. Studia uko�czy� w 1829r. na Uniwersytecie Warszawskim ze stopniem magistra administracji. Po trzech miesi�cach ( 22 marca 1830r.) rozpocz�� prac�, jako aplikant w Wydziale Skarbowym w Warszawie, a przerwa� j� po wybuchu powstania listopadowego, dopiero po trzech latach obj�� stanowisko pisarza Urz�du Le�nego Zakroczymskiego. Ta niczym niewyja�niona d�uga przerwa w pracy, jak i liczne posady piastowane na prowincji, wydaj� si� sugerowa� udzia� Antoniego w powstaniu listopadowym. Okres 15 - letniego pobytu w Lubieni by� dla pa�stwa Nowowiejskich chyba najszcz�liwszym okresem w ich �yciu. Po latach tu�aczki ojciec Naszego Patrona obj�� posad� nadle�niczego Nadle�nictwa w I��y. Tu przysz�y na �wiat dzieci: c�rka Romualda (7.02.1847r.) oraz synowie - Antoni Julian ( 11 luty 1858r.) i Tadeusz Florentyn Wiktor (16.10.1860r.).
Silne zwi�zki Nowowiejskich z Mazowszem p�ockim zostan� ostatecznie przypiecz�towane osiedleniem si� rodziny na sta�e w P�ocku w roku 1874. Matka Antoniego Juliana - Marianna- po �mierci m�a - zostanie pod opiek� syna, w�wczas ju� ordynariusza diecezji p�ockiej. M�odszy brat Tadeusz osi�dzie w Warszawie i przez ca�y czas b�dzie utrzymywa� silny zwi�zek z rodzin�.

Studia i praca naukowa. Nauk� czytania i pisania w j�zyku polskim i rosyjskim pobiera� Antoni Julian Nowowiejski w domu rodzinnym. Gimnazjum Gubernialne, zako�czone uzyskaniem matury, uko�czy� w Radomiu. Studia filozoficzno - teologiczne w p�ockim Seminarium Duchownym rozpocz�� 7 wrze�nia 1874r. Na czwartym roku studi�w zosta� wys�any przez w�adze seminaryjne na studia teologiczne do Akademii Duchownej w Petersburgu, kt�re uko�czy� z tytu�em magistra teologii. Jako ucze�, a p�niej student, odznacza� si� zdolno�ciami, ale przede wszystkim niezwyk�� pilno�ci� i systematyczno�ci�. Przez ca�e �ycie umiej�tnie ��czy� prac� duszpastersk�, p�niej funkcj� ordynariusza diecezji z prac� naukow�, kt�ra by�a jego pasj�. Po�o�y� szczeg�lne zas�ugi w dziedzinie liturgii, teologii pastoralnej i historii Ko�cio�a. Kopalni� cennej wiedzy o Mazowszu jest obszerne dzie�o "P�ock. Monografia historyczna". Przez wiele lat by� zwi�zany z P�ockim Towarzystwem Naukowym, wspiera� je swoim autorytetem i bardzo cz�sto korzysta� z bogatego ksi�gozbioru Towarzystwa.

Organizator i reformator szkolnictwa. A.J. Nowowiejski wydatnie wspiera� rozw�j o�wiaty. W 1915r. zosta� przewodnicz�cym Gubernialnej Rady Szkolnej, kt�rej zadaniem by�a odbudowa szkolnictwa podstawowego i �redniego. Zatroskany o poziom wykszta�cenia religijnego i o�wiat� w�r�d ludu, powo�a� do istnienia: Katolicki Uniwersytet Ludowy w Proboszczewicach, Instytut Wy�szej Kultury Religijnej i Towarzystwo Bibliotek Parafialnych oraz p�ock� szko�� organistowsk�. Szczeg�lnie mocno zabiega� o gruntowne wykszta�cenie przysz�ego duchowie�stwa i kadry profesorskiej Wy�szego Seminarium Duchownego. Temu celowi mia�o s�u�y� utworzenie przez arcybiskupa Nowowiejskiego Ni�szego Seminarium oraz reforma studi�w filozoficzno - teologicznych w p�ockim seminarium, kt�ra obj�a wyd�u�enie studi�w z czterech do sze�ciu lat oraz o�ywion� wsp�prac� wielu profesor�w seminarium z uczelniami we Francji, Szwajcarii i we W�oszech. W dow�d uznania Stolica Apostolska nada�a uczelni przywilej przyznawania stopnia baka�arza z teologii.

Dobroczy�ca i budowniczy. Arcybiskup A.J. Nowowiejski ��czy� wra�liwo�� na n�dz� materialn� najubo�szych z talentem skutecznego organizatora i gospodarza. W 1911r. zorganizowa� opiek� duszpastersk� i materialn� nad imigrantami sezonowymi i powo�a� w tym celu P�ockie Towarzystwo Opieki, kt�re zajmowa�o si� ratowaniem g�oduj�cych dzieci robotniczych; w okresie kryzysu gospodarczego w 1931r. zak�ada� "Komitety dla g�odnych". Ogromne zas�ugi po�o�y� arcybiskup Nowowiejski w dziedzinie ratowania bezcennych skarb�w kultury materialnej P�ocka. Na szczeg�lne podkre�lenie zas�uguje tu renowacja i rozbudowa katedry p�ockiej. Liczne p�kni�cia mur�w katedry oraz op�akany stan wn�trza sk�oni� kapitu�� katedraln� p�ock� do podj�cia prac remontowych i renowacyjnych. Pierwszym krokiem kapitu�y by�o powo�anie na pe�nomocnika kapitu�y ks. kanonika Nowowiejskiego, kt�ry pokierowa� sprawami gospodarczymi przy odnawianiu katedry. Rozch�d na restauracj� i przebudow� katedry wyni�s� 364,263 rb. 71 kop. Prace obj�y: pokrycie blach� miedzian� wszystkich dach�w, wzmocnienie mur�w, odnowienie i wykonanie niekt�rych o�tarzy, wymian� okien i drzwi oraz wykonanie polichromii i witra�y. Renowacja prowadzona we wsp�pracy z wytrawnym architektem Stefanem Szyllerem, przywr�ci�a katedrze jej renesansowe pi�kno zachowane do dzisiaj. Z niegasn�cym entuzjazmem, przy ogromnym nak�adzie si� i �rodk�w przyst�pi� arcybiskup Nowowiejski do utworzenia w P�ocku Muzeum Diecezjalnego, rozbudowy gmachu Wy�szego Seminarium Duchownego oraz wystawienia budynku Biblioteki i Archiwum Diecezjalnego.

Wierno�� "ma�ej ojczy�nie" i Bogu. Szczeg�lnie bolesnym do�wiadczeniem dla Ksi�dza Arcybiskupa by�a napa�� hitlerowskich Niemiec na Polsk�. Pomimo licznych sugestii opuszczenia P�ocka i schronienia si� w Warszawie, nie zgodzi� si� na wyjazd. Pozostanie arcybiskupa Nowowiejskiego w mie�cie mia�o ogromne znaczenie moralne dla wielu duchownych w diecezji , kt�rzy czuj�c zagro�enie nosili si� z zamiarem opuszczania parafii
Pobyt w obozie koncentracyjnym w Dzia�dowie by� dla Ksi�dza Arcybiskupa �r�d�em codziennej udr�ki. Tortury fizyczne, g��d i szykany dotyka�y go cz�sto i intensywnie. Po�r�d bolesnych do�wiadcze� znoszonych z wielk� godno�ci� przysz�o arcybiskupowi Nowowiejskiemu do�wiadczy� najci�szej pr�by. Jeden z hitlerowc�w bij�c i kopi�c hierarch� nakaza� mu oplu� i podepta� Krzy�. Zdecydowan� odmow� przyp�aci� Arcybiskup kolejnym dotkliwym pobiciem.
Os�abiony wskutek podesz�ego wieku, kra�cowo wyczerpany torturami i g�odem zmar� prawdopodobnie 28 maja 1941r.
W opinii licznych wsp�wi�ni�w z Dzia�dowa abp A.J. Nowowiejski poni�s� �mier� m�cze�sk�, pogodzony z losem, z nieustaj�c� modlitw� na ustach za oprawc�w. Ksi�dz Arcybiskup zosta� beatyfikowany przez papie�a Jana Paw�a II 13 czerwca 1999r